Krzemieniec

Słynne Liceum Krzemienieckie mieściło się z dawnym klasztorze jezuitów.

Historia

Jak większość miast tego regionu tak i Krzemieniec swoją historię rozpoczyna w XIII wieku. Już tym okresie powstaje tam twierdza, która wielokrotnie była oblegania i nie ulegała najeźdźcom. Twierdza w Krzemieńcu jako jedyna na Rusi oparła się mongolskim najazdom. Prawa miejskie przyznano osadzie dopiero w 1431 roku. W okresie zaborów miasto zyskało na znaczeniu, stając się między innymi siedzibą powiatu krzemienieckiego. Na ówczesne czasy była to bardzo znacząca funkcja. Wiek XIX wiąże się z rozwojem miasta, w tym również kulturalnym. Powstało tu miedzy innymi Liceum Krzemienieckie i pokaźna biblioteka. Stały się one podstawą powstania Uniwersytetu Kijowskiego. Przed II wojną światową Krzemieniec znajdował się w granicach Polski, a Polacy stanowili około 45% ludności miasta. Wojna minęła pod znakiem działań antysemickich prowadzonych przez ukraińskich nacjonalistów. Zatrzymano tez i wywieziono polską inteligencję, która została rozstrzelana pod Górą Krzyżową. W Krzemieńcu też powstało getto żydowskie, którego mieszkańcy zostali rozstrzelani w 1942 roku. Po wojnie Krzemieniec został włączony w skład Ukraińskiej republiki Związku radzieckiego, a od 1991 jest częścią Ukrainy.

Zabytki

Jak w większości miast Kresów Wschodnich najbardziej charakterystyczne i najstarsze zabytki związane są z religią. Należą do nich zarówno ślady chrześcijaństwa, jak i prawosławne cerkwie. W Krzemieńcu wyróżnikiem jest XVIII-wieczny kościół i klasztor jezuitów, w czasie wojny przekształcony w salę sportową i używany w tej formie do czasów bardziej współczesnych. Dziś znajduje się w nim cerkiew prawosławna. Przemienienia Pańskiego. Inny obiekt po jezuitach, który został ufundowany przez Bonę Sforza, to dawna fara a dziś sobór pw św Mikołaja. W Krzemieńcu znajduje się także monaster Objawienia Pańskiego, będący kontynuatorem jezuickiego klasztoru z XVII wieku.

Liceum krzemienieckie

Historia jednej z najsłynniejszych szkół, która dała początek Uniwersytetowi w Kijowie wiąże się z zakonem jezuitów, którzy założyli w Krzemieńcu w XVIII wieku kolegium jezuickie. Miejsce na kolegium stanowił zespół pałacowy książąt Wiśniowieckich. Kolegium działało do 1775 roku, a potem w wyniku kasacji zakonu szkoła została przejęta przez ówczesną Komisję Edukacji Narodowej. Tadeusz Czacki i ks. Hugon Kołłątaj byli inicjatorami powstania w tym miejscu nowej szkoły, która z czasem stała się jednym z najważniejszych ośrodków kultury polskiej na południowo-wschodnich kresach
Rzeczypospolitej. Cechą charakterystyczną Liceum był bardzo wysoki poziom kształcenia. Do Liceum uczęszczał między innymi urodzony w Krzemieńcu Juliusz Słowacki. Niestety liceum zamknięto po powstaniu listopadowym, a jego majątek przeniesiono do Kijowa.

Zamek i Góra Zamkowa

Miasto okala kilka sporych wzniesień, wśród których najbardziej znaczące, to Góra Krzyżowa, Wołowica, Czercza oraz Góra Królowej Bony, zwana też Górą Zamkową. Na tej właśnie górze znajdują się ruiny starego zamku, które stanowią najbardziej charakterystyczny obraz miasta Na Górze Zamkowej sterczą dziś ruiny zamku, resztki murów obronnych, bramy wjazdowej i jednej z wież od strony miasta. Zamek powstał na przełomie XIII i XIV w., Przebudowano go sto lat później. W latach 1409-1418 Władysław Jagiełło więził tu księcia Bolesława Świdrygiełłę za spiskowanie z Krzyżakami. W XVI w. królowa Bona rozbudowała zamek. Twierdza na stromej górze, przez wieki była nie do zdobycia. Dokonał tego po sześciotygodniowym oblężeniu pułkownik kozacki Maksym Krzywonos w 1648 r. Zamek zburzono i nigdy już nie został odbudowany.

Informacje ogólne

Powierzchnia : 20,76 km²
Ludność : 22 051